Δημήτρης Λιάτσος
«Οι Σοβιετικοί άνθρωποι παρακολουθούσαν με βαθιά συμπάθεια και συμπόνοια τον ηρωικό αγώνα του κυπριακού λαού κατά του αποικιοκρατικού ζυγού και υπέρ της εθνικής του ανεξαρτησίας»! Λόγια του Λεονίτ Μπρέζνιεφ! Ήταν ο πρώτος ηγέτης που αναγνώρισε την κρατική οντότητα της Κύπρου!
Ήταν μεσάνυχτα της 15ης προς 16η Αυγούστου 1960, όταν ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος έσπευσε να στείλει μήνυμα στη Μόσχα τονίζοντας ότι «από 00:01 έχει ανακηρυχθεί η ανεξαρτησία της Κυπριακής Δημοκρατίας...».
Το εντυπωσιακό είναι ότι ξημερώματα της ίδιας μέρας ήρθε η απάντηση από τον ηγέτη του Κρεμλίνου, Λεονίτ Μπρέζνιεφ, προκαλώντας ένα σχετικό... κομφούζιο στο Λονδίνο και άλλες δυτικές πρωτεύουσες! Το σοβιετικό τηλεγράφημα που ήταν στα γαλλικά, [όπως και εκείνο του Μακαρίου], εξήρε τον «ηρωικό αγώνα κατά της αποικιοκρατίας...», έκανε λόγο για το «δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση...» και ανέφερε ότι η Σοβιετική Ένωση «αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία ως κυρίαρχο κράτος»!
Στις 17 Αυγούστου ανάλογες επιστολές αντάλλαξαν μεταξύ τους οι ΥΠΕΞ των δυο πλευρών, Σπύρος Κυπριανού και Αντρέι Γκρομίκο!
Στις 18 Αυγούστου, ο πρώτος Πρόεδρος της ανεξάρτητης Κύπρου, αρχιεπίσκοπος Μακάριος, με ιδιαίτερη έμφαση και συγκίνηση ανταπάντησε στον Λεονίτ Μπρέζνιεφ, τονίζοντας τη «βαθιά ικανοποίηση για την επίσημη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας εκ μέρους της ΕΣΣΔ»!
Ουσιαστικά, το διήμερο 17-18 Αυγούστου αποτελεί την αναγνώριση και τη διαδικασία έναρξης των διπλωματικών σχέσεων, μιας πράξης που έδινε φτερά στη νεαρή Δημοκρατία και ταυτόχρονα τη φόρτιζε με αισιοδοξία να κάνει τα πρώτα κυρίαρχα βήματα ως κυρίαρχη χώρα!
Αμέσως μετά, μέσα στον Αύγουστο, επισκέφθηκε την Κύπρο ο σοβιετικός πρέσβης στην Αθήνα, Κ. Σεργκέεφ, ο οποίος έγινε δεκτός από τον Μακάριο και τον ΥΠΕΞ, Κυπριανού! Ο πρέσβης είχε διαβουλεύσεις με το ευρύ φάσμα των πολιτικών δυνάμεων της Κύπρου, επισκέφθηκε όλες τις πόλεις του νησιού και έγινε δεκτός με ενθουσιώδεις εκδηλώσεις από τους απλούς Κύπριους πολίτες που φώναζαν συνθήματα υπέρ της μεγάλης Σοβιετικής Ένωσης!
Έχει τη σημασία του το γεγονός ότι η Μόσχα έστειλε αμέσως ως πρώτο επίσημο απεσταλμένο της στη Λευκωσία τον πρέσβη της στην Αθήνα! Σαφές δείγμα της άρρηκτης σύνδεσης των λαών της Σοβιετικής Ένωσης με τον ελληνισμό, τώρα και στο πρόσωπο της νεοσύστατης Κυπριακής Δημοκρατίας!
Πριν πέσει η αυλαία του έτους 1960, η Μόσχα άνοιξε την πρεσβεία της στη Λευκωσία ορίζοντας ως πρώτο πρεσβευτή της έναν διακεκριμένο διπλωμάτη της, τον Πάβελ Γιερμόσιν!
Η ανεξαρτησία της Κύπρου, όπως και κάθε λαού που βρέθηκε στην ίδια μοίρα, έγινε δεκτή με ενθουσιασμό και στη σοβιετική κοινή γνώμη. Ήταν η εποχή που η ηρωική γενιά της μεγάλης αντιφασιστικής νίκης θεωρούσε ότι η συντριβή του ναζισμού άνοιξε τον δρόμο για την απελευθέρωση πολλών λαών που βρισκόταν σε συνθήκες αποικιοκρατικού ζυγού και καταπίεσης!
Υπό αυτή τη σκοπιά γίνεται κατανοητή η επίσκεψη στην Κύπρο του πρώτου ανθρώπου που «είδε τη γη από ψηλά» του σοβιετικού κοσμοναύτη, Γιούρι Γκαγκάριν! Μια επίσκεψη, από τις πρώτες που πραγματοποίησε ο θρυλικός πλέον κοσμοναύτης, στις 15 Φλεβάρη 1962, δέκα μόλις μήνες μετά την ιστορική πτήση του στο διάστημα!
Τα αισθήματα βαθιάς φιλίας και εκτίμησης που έτρεφαν και τρέφουν οι Κύπριοι για την ΕΣΣΔ-Ρωσία, αποτυπώθηκαν και κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του αρχιεπισκόπου Μακαρίου, τον Ιούνιο 1971 στη Μόσχα και στο Λένινγκραντ. Ο διακεκριμένος καθηγητής διεθνούς δικαίου, φίλτατος, Σοφοκλής Γ. Σοφοκλής που ήταν παρών στην ιστορική αυτή επίσκεψη, εξιστορεί πως κατά την επίσκεψη του Μακαρίου στο Κοιμητήριο Πισκαριόφσκι, στο Λένινγκραντ, όπου κείτονται σε ομαδικούς τάφους πάνω από 600 χιλιάδες κάτοικοι που έχασαν τη ζωή τους ως αποτέλεσμα των βομβαρδισμών της χιτλερικής Γερμανίας και του αποκλεισμού της πόλης, «ο άνθρωπος Μακάριος δάκρυσε»! Εκεί τα πρωτόκολλα παύουν να ισχύουν.
Η Κύπρος, με απόφαση που ελήφθη στις 16 Αυγούστου 1960 από το δεκαμελές Υπουργικό Συμβούλιο (επτά Ελληνοκύπριοι και τρεις Τουρκοκύπριοι), γιορτάζει τη μέρα της ανεξαρτησίας της την 1η Οκτώβρη! Ωστόσο, μέσα στον Αύγουστο του 1960 η νεαρή κυπριακή Δημοκρατία εδραίωσε μια ισχυρή σχέση και πήρε μια διαχρονική στήριξη στα θέματα της κυριαρχίας της από την ΕΣΣΔ. Μια στήριξη που συνεχίζεται χωρίς κλυδωνισμούς από τη νέα Ρωσία, ειδικά σε ό,τι αφορά το θέμα αναζήτησης και βιώσιμης λύσης του κυπριακού, μετά την τουρκική εισβολή και κατοχή, το 1974.
Η Μόσχα έβαλε όλο της το κύρος για τη διεθνή αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, στον ΟΗΕ. Στη Λευκωσία, παρά τις όποιες συγκυρίες, φαίνεται πως υπάρχει η συνείδηση ότι η σχέση της Κύπρου με τη Ρωσία είναι αναγκαίο να διαφυλαχθεί ως «κόρην οφθαλμού», να συνεχίσει να βαδίζει στον δρόμο που χάραξε ο Μακάριος. Συνείδηση ότι αυτό είναι προς το εθνικό συμφέρον και της Κύπρου και του ελληνισμού γενικότερα!
«Οι Σοβιετικοί άνθρωποι παρακολουθούσαν με βαθιά συμπάθεια και συμπόνοια τον ηρωικό αγώνα του κυπριακού λαού κατά του αποικιοκρατικού ζυγού και υπέρ της εθνικής του ανεξαρτησίας»! Λόγια του Λεονίτ Μπρέζνιεφ! Ήταν ο πρώτος ηγέτης που αναγνώρισε την κρατική οντότητα της Κύπρου!
Ήταν μεσάνυχτα της 15ης προς 16η Αυγούστου 1960, όταν ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος έσπευσε να στείλει μήνυμα στη Μόσχα τονίζοντας ότι «από 00:01 έχει ανακηρυχθεί η ανεξαρτησία της Κυπριακής Δημοκρατίας...».
Το εντυπωσιακό είναι ότι ξημερώματα της ίδιας μέρας ήρθε η απάντηση από τον ηγέτη του Κρεμλίνου, Λεονίτ Μπρέζνιεφ, προκαλώντας ένα σχετικό... κομφούζιο στο Λονδίνο και άλλες δυτικές πρωτεύουσες! Το σοβιετικό τηλεγράφημα που ήταν στα γαλλικά, [όπως και εκείνο του Μακαρίου], εξήρε τον «ηρωικό αγώνα κατά της αποικιοκρατίας...», έκανε λόγο για το «δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση...» και ανέφερε ότι η Σοβιετική Ένωση «αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία ως κυρίαρχο κράτος»!
Στις 17 Αυγούστου ανάλογες επιστολές αντάλλαξαν μεταξύ τους οι ΥΠΕΞ των δυο πλευρών, Σπύρος Κυπριανού και Αντρέι Γκρομίκο!
Στις 18 Αυγούστου, ο πρώτος Πρόεδρος της ανεξάρτητης Κύπρου, αρχιεπίσκοπος Μακάριος, με ιδιαίτερη έμφαση και συγκίνηση ανταπάντησε στον Λεονίτ Μπρέζνιεφ, τονίζοντας τη «βαθιά ικανοποίηση για την επίσημη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας εκ μέρους της ΕΣΣΔ»!
Ουσιαστικά, το διήμερο 17-18 Αυγούστου αποτελεί την αναγνώριση και τη διαδικασία έναρξης των διπλωματικών σχέσεων, μιας πράξης που έδινε φτερά στη νεαρή Δημοκρατία και ταυτόχρονα τη φόρτιζε με αισιοδοξία να κάνει τα πρώτα κυρίαρχα βήματα ως κυρίαρχη χώρα!
Αμέσως μετά, μέσα στον Αύγουστο, επισκέφθηκε την Κύπρο ο σοβιετικός πρέσβης στην Αθήνα, Κ. Σεργκέεφ, ο οποίος έγινε δεκτός από τον Μακάριο και τον ΥΠΕΞ, Κυπριανού! Ο πρέσβης είχε διαβουλεύσεις με το ευρύ φάσμα των πολιτικών δυνάμεων της Κύπρου, επισκέφθηκε όλες τις πόλεις του νησιού και έγινε δεκτός με ενθουσιώδεις εκδηλώσεις από τους απλούς Κύπριους πολίτες που φώναζαν συνθήματα υπέρ της μεγάλης Σοβιετικής Ένωσης!
Έχει τη σημασία του το γεγονός ότι η Μόσχα έστειλε αμέσως ως πρώτο επίσημο απεσταλμένο της στη Λευκωσία τον πρέσβη της στην Αθήνα! Σαφές δείγμα της άρρηκτης σύνδεσης των λαών της Σοβιετικής Ένωσης με τον ελληνισμό, τώρα και στο πρόσωπο της νεοσύστατης Κυπριακής Δημοκρατίας!
Πριν πέσει η αυλαία του έτους 1960, η Μόσχα άνοιξε την πρεσβεία της στη Λευκωσία ορίζοντας ως πρώτο πρεσβευτή της έναν διακεκριμένο διπλωμάτη της, τον Πάβελ Γιερμόσιν!
Η ανεξαρτησία της Κύπρου, όπως και κάθε λαού που βρέθηκε στην ίδια μοίρα, έγινε δεκτή με ενθουσιασμό και στη σοβιετική κοινή γνώμη. Ήταν η εποχή που η ηρωική γενιά της μεγάλης αντιφασιστικής νίκης θεωρούσε ότι η συντριβή του ναζισμού άνοιξε τον δρόμο για την απελευθέρωση πολλών λαών που βρισκόταν σε συνθήκες αποικιοκρατικού ζυγού και καταπίεσης!
Υπό αυτή τη σκοπιά γίνεται κατανοητή η επίσκεψη στην Κύπρο του πρώτου ανθρώπου που «είδε τη γη από ψηλά» του σοβιετικού κοσμοναύτη, Γιούρι Γκαγκάριν! Μια επίσκεψη, από τις πρώτες που πραγματοποίησε ο θρυλικός πλέον κοσμοναύτης, στις 15 Φλεβάρη 1962, δέκα μόλις μήνες μετά την ιστορική πτήση του στο διάστημα!
Τα αισθήματα βαθιάς φιλίας και εκτίμησης που έτρεφαν και τρέφουν οι Κύπριοι για την ΕΣΣΔ-Ρωσία, αποτυπώθηκαν και κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του αρχιεπισκόπου Μακαρίου, τον Ιούνιο 1971 στη Μόσχα και στο Λένινγκραντ. Ο διακεκριμένος καθηγητής διεθνούς δικαίου, φίλτατος, Σοφοκλής Γ. Σοφοκλής που ήταν παρών στην ιστορική αυτή επίσκεψη, εξιστορεί πως κατά την επίσκεψη του Μακαρίου στο Κοιμητήριο Πισκαριόφσκι, στο Λένινγκραντ, όπου κείτονται σε ομαδικούς τάφους πάνω από 600 χιλιάδες κάτοικοι που έχασαν τη ζωή τους ως αποτέλεσμα των βομβαρδισμών της χιτλερικής Γερμανίας και του αποκλεισμού της πόλης, «ο άνθρωπος Μακάριος δάκρυσε»! Εκεί τα πρωτόκολλα παύουν να ισχύουν.
Η Κύπρος, με απόφαση που ελήφθη στις 16 Αυγούστου 1960 από το δεκαμελές Υπουργικό Συμβούλιο (επτά Ελληνοκύπριοι και τρεις Τουρκοκύπριοι), γιορτάζει τη μέρα της ανεξαρτησίας της την 1η Οκτώβρη! Ωστόσο, μέσα στον Αύγουστο του 1960 η νεαρή κυπριακή Δημοκρατία εδραίωσε μια ισχυρή σχέση και πήρε μια διαχρονική στήριξη στα θέματα της κυριαρχίας της από την ΕΣΣΔ. Μια στήριξη που συνεχίζεται χωρίς κλυδωνισμούς από τη νέα Ρωσία, ειδικά σε ό,τι αφορά το θέμα αναζήτησης και βιώσιμης λύσης του κυπριακού, μετά την τουρκική εισβολή και κατοχή, το 1974.
Η Μόσχα έβαλε όλο της το κύρος για τη διεθνή αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, στον ΟΗΕ. Στη Λευκωσία, παρά τις όποιες συγκυρίες, φαίνεται πως υπάρχει η συνείδηση ότι η σχέση της Κύπρου με τη Ρωσία είναι αναγκαίο να διαφυλαχθεί ως «κόρην οφθαλμού», να συνεχίσει να βαδίζει στον δρόμο που χάραξε ο Μακάριος. Συνείδηση ότι αυτό είναι προς το εθνικό συμφέρον και της Κύπρου και του ελληνισμού γενικότερα!
16 Αυγούστου 2020 / Πηγή : sputniknews.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου