Στην «Ανοδο της Ασημαντότητας» ο Καστοριάδης σημειώνει: «Είμαστε εκείνοι που φτιάχνουμε τους δικούς μας νόμους, είμαστε μια αυτόνομη συλλογικότητα που απαρτίζεται από αυτόνομα άτομα. Και μπορούμε να κοιταζόμαστε, ν’ αναγνωρίζουμε τους εαυτούς μας, να τους αμφισβητούμε μέσα στα έργα και όχι μέσω των έργων μας».
Και αλλού, στο «Είμαστε υπεύθυνοι για την ιστορία μας»: «Φυσικά δεν θα αποκαλούσα αυτόνομο όποιον εκπληρώνει απλώς τις επιθυμίες του χωρίς κανένα φρένο και χωρίς κανέναν έλεγχο, όποιον θεωρεί πως νόμος είναι να κάνει ό,τι του κατεβαίνει κάθε στιγμή στο κεφάλι». Και κάτι ακόμη από «Το επαναστατικό πρόβλημα σήμερα»: «...η βασική διαίρεση σ’ όλες τις σημερινές κοινωνίες -ανατολικές και δυτικές- δεν είναι πια η διαίρεση ανάμεσα σε ιδιοχτήτες και μη ιδιοχτήτες των μέσων παραγωγής, αλλά η διαίρεση ανάμεσα στους διευθύνοντες και στους εκτελεστές».
Δεν είμαστε διευθύνοντες, μήτε όμως και εκτελεστές· «η αυτονομία είναι αδιανόητη χωρίς την πραγματική αυτονομία των ατόμων που απαρτίζουν την κοινότητα» διαβάζουμε σε χωρίο του πρώτου έργου.
Πώς επιτυγχάνει ο καθείς να είναι αυτόνομος είναι ένα θέμα -ένα πρόβλημα. Προαπαιτείται μύηση σε μια μακρόχρονη διαδικασία; Και ποιος θα είναι ο μύστης; Πόσος χρόνος θα χρειαστεί; Γιατί, αν είναι να πάρει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας, τι να την κάνουμε μετά την αυτονομία; Να τη βράσουμε; Γίνεται κανείς αυτόνομος από τις εμπειρίες του; Πού τις απέκτησε, όταν γύρω μας βοούν καταστάσεις, βίαιες μάλιστα τις περισσότερες φορές, που καθορίζονται από την ετερονομία;
Εύκολα μπορεί να γίνεται λόγος για αυτονομία, ελευθερία, κοινότητα, ειδικά όταν αυτός που μιλάει δεν έχει ανάγκη να αποδείξει τίποτα και βασίζεται απλώς στην περσόνα του ή στην οξύνοιά του ή στην ευφυΐα του ή στην πανεπιστημιακή του έδρα, οπουδήποτε αλλού εκτός από το βίωμα.
Το θέμα είναι στην πράξη τι γίνεται. Μπορούν να συμπήξουν κοινότητα άτομα που ιδέα δεν έχουν τι θα πει αυτονομία και αυτοδιεύθυνση; Κομμάτι δύσκολο. Κατ’ αρχάς οφείλουν να παραιτηθούν από την έως τούδε «ταυτότητά» τους, ταυτότητα η οποία καθορίζεται από την κομματική ένταξη του καθενός και από τον ιεραρχικό-καταναλωτικό ψυχισμό του· επίσης να έχουν παραιτηθεί από το εγώ τους [ο θεός να το κάνει εγώ].
Ολα αυτά δεν γίνονται από τη μία μέρα στην άλλη, αλλά κάθε μέρα πρέπει να είναι μια κατάκτηση [με τις όσες -πολλές- δυσκολίες αυτό συνεπάγεται] ενός διαφορετικού ανθρωπολογικού τύπου, ουδεμία σχέση έχοντος με μικροπολιτικές, μικροκομματισμούς, μικροσυμφέροντα, μικροεξουσίες. Η πράξη δείχνει τον δρόμο -η θεωρία έρχεται αργότερα να την κοσμήσει και να τη λειάνει [την πράξη].
Διαιρέσεις πάντα θα ταλανίζουν την κοινωνία. Αυτό δεν είναι κακό, αρκεί να μην επιβάλλονται άνωθεν. Σκοπός είναι να απορρέουν από τη συνεννόηση και την ειρηνευτική διάθεση, από την αλληλεγγύη και εγωτικούς συμβιβασμούς. Σκοπός δεν είναι να είσαι και εργοδότης και εργαζόμενος, σκοπός είναι [αλλά αυτό απαιτεί μία διαφορετική προσέγγιση] να μην είσαι ούτε το ένα ούτε το άλλο.
4 Νοεμβρίου 2018 / Πηγή : www.efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου