Salad Macedoine

Εκ της διευθύνσεως

Έχει περάσει κάμποσος καιρός από τα συλλαλητήρια για τη Μακεδονία και το θέμα προχωρά παρά τις αντιδράσεις και στο εσωτερικό αλλά και στη ΠΓΔΜ γιατί απ'ότι φαίνεται οι πιέσεις των Νατοϊκών "φίλων" μας είναι αφόρητες και μάλλον ο πρωθυπουργός μας έχει να εξαργυρώσει γραμμάτια προεκλογικής στήριξης για να αγωνιά τόσο για τη λύση της ονοματοδοσίας των γειτόνων.
Μακριά από εντάσεις διάλεξα δύο αποσπάσματα δύο μεγάλων Ελλήνων συγγραφέων για να καταλάβουμε ότι μόνο ειρηνικά μπορούμε να συμβιώσουμε και να προχωρήσουμε σε αυτή τη γειτονιά του πλανήτη.

Γράφει η Πηνελόπη Δέλτα στο βιβλίο της “Στα Μυστικά του Βάλτου” ......
“
Ήταν ένα κράμα όλων των βαλκανικών εθνικοτήτων τότε η Μακεδονία. Έλληνες, Βούλγαροι, Ρουμάνοι, Σέρβοι, Αλβανοί, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, ζούσαν φύρδην-μίγδην κάτω από τον βαρύ ζυγό των Τούρκων. Η γλώσσα τους ήταν η ίδια, μακεδονίτικη, ένα κράμα και αυτή από σλαβικά και ελληνικά, ανακατωμένα με λέξεις τούρκικες.

Όπως και στα Βυζαντινά χρόνια, οι πληθυσμοί ήταν ανακατωμένοι τόσο, που δύσκολα χώριζες Έλληνα από Βούλγαρο - τις δύο φυλές που κυριαρχούσαν. Εθνική συνείδηση είχαν την μακεδονική μονάχα. Όταν όμως οι Βούλγαροι κήρυξαν την εκκλησιαστική τους ανεξαρτησία, και αναγνωρίστηκε στην Κωνσταντινούπολη αρχηγός της βουλγάρικης εκκλησίας ο Έξαρχος αντί του Πατριάρχη, και όταν η σύνοδος του 1872 κήρυξε σχισματικούς τους Βούλγαρους, χωρίστηκε η Μακεδονία σε Πατριαρχικούς Έλληνες κι Εξαρχικούς Βούλγαρους, χωρίστηκαν και οι συντοπίτες, οι συγχωρίτες - ακόμα και οι οικογένειες.”

Γράφει ο Στρατής Μυριβήλης στο βιβλίο του
 Η ζωή εν τάφω” ......
“Είναι μία βδομάδα τώρα που η ζωή μου κυλά μέσα σε τούτο το σπίτι της ειρήνης ήμερα, σα μια κορδέλλα νερό ανάμεσα στη χλόη. Νιώθω μέρα με τη μέρα πιο δυνατή τη σώψυχη ανάγκη να συναγροικηθώ όσο είναι βολετό με την πρωτόγονη ψυχή των ανθρώπων που με φιλοξενούν. Αυτό μ’ έκανε απ’ την πρώτη κιόλας μέρα να βαλθώ πεισμωμένα να μπω μες στο νόημα του γλωσσικού των ιδιώματος. Έκανα ένα γλωσσάριο που το πλουτίζω, το συμπληρώνω και το τελειοποιώ μέρα με τη μέρα. Μιλάνε μια γλώσσα που ‘ναι παρακλάδι σλαβικό με μπόλικα τούρκικα και ρωμέικα στοιχεία. Η αντρίκια της φτογγολογία μου δίνει ένα τονωτικό συναίστημα. Τα φωνήεντά της είναι σπάνια. Η μαλακιά γλυκάδα τους πνίγεται μέσα σ’ ένα κατρακύλισμα από φωνές αδρές και σκληρές. Σα μιλάνε, ακούς να δρομίζουν τον κατήφορο βότσαλα και χαλίκια στρογγυλεμένα μες στ’ ορμητικό ρέμα του Δραγόρα. Μερικές λέξεις έχουν την παρθένα παραστατικότητα των πρωτογέννητων γλωσσών, που δεν ήταν παρά ηχητική μίμηση των κρότων και των θορύβων της ζωντανής ζωής. Για να πουν πως το πουλί “πέταξε” λένε “πρρλιτς”. Σε καμμιά γλώσσα δεν άκουσα τόσο αληθινό το πέταγμα ενός πουλιού.[...]

Τούτοι εδώ οι χωριάτες μιλάνε μια γλώσσα που την καταλαβαίνουν κι οι Σέρβοι κι οι Βουργάροι. Τους πρώτους τους μισούν γιατί τους πιλατεύουν και τους μεταχειρίζουνται για Βουργάρους. Και τους Βουργάρους τους μισούν γιατί πήραν τα παιδιά τους στον πόλεμο. Εμάς τους Ρωμιούς μας δέχουνται με κάποια συμπαθητικιά περιέργεια, μόνο και μόνο γιατί είμαστε οι γνήσιοι υποταχτικοί του Πατρίκ, δηλαδή του Οικουμενικού Πατριάρχη. Η ιδέα του Πατριαρχείου απλώνεται ακόμα, τυλιγμένη μέσα σε μια μυστικοπάθεια πολύ παράξενη, πάνου σε τούτον τον απλοϊκό χριστιανικό κόσμο. Ύστερα είναι και οι τάφοι των προεστών και των παπάδων τους που ‘ναι σκαλισμένοι με τα ιερά και μυστηριώδικα ελληνικά γράμματα. Τα ίδια γράμματα είναι γραμμένα πάνου στα παλιά σκεβρωμένα κονίσματά τους, γύρω απ’ τ’ άγρια ασκητικά κεφάλια των αγίων του Βυζαντίου και μέσα στα κιτρινισμένα Βαγγέλια. Μολαταύτα δε θέλουν να ‘ναι μήτε Μπουλγκάρ μήτε Σρρπ (= Σέρβοι) μήτε Γκρρτς (= Έλληνες). Μονάχα Μακεντών ορτοντόξ”.